Ustawa 2.0, Konstytucja dla Nauki, Projekt ustawy Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r.
Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce
Szanowni Państwo!
Prezentujemy najważniejsze (planowane do wdrożenia przez MNiSW) zmiany w obszarze punktacji publikacji naukowych (w tym przede wszystkim wydawnictw zwartych – publikacje książkowe i ciągłych – publikacje w czasopismach) na podstawie Projektu z dnia 30 lipca 2018 r. Rozporządzenia MNiSW z dnia 30 lipca 2018 r. w sprawie ewaluacji jakości działalności naukowej, będącego jednym z aktów wykonawczych do Ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Punktacja publikacji naukowych, ocena dorobku naukowo-badawczego autorów, ewaluacja jednostek naukowych.
Projekt rozporządzenia MNiSW z 30 lipca 2018 r. w sprawie ewaluacji jakości działalności naukowej zawiera najważniejsze proponowane zmiany w zakresie modyfikacji sposobu i logiki punktowania publikacji naukowych. Poziom naukowy prowadzonej działalności naukowej będzie oceniany na podstawie:
1. Artykułów naukowych opublikowanych w czasopismach naukowych i w materiałach konferencyjnych, uwzględnionych w wykazie czasopism naukowych (tzw. „wykaz czasopism”).
2. Artykułów naukowych opublikowanych w czasopismach naukowych niezamieszczonych w wykazie czasopism.
[Komentarz: jest to dobra informacja dla osób, które obawiały się braku możliwości publikowania w czasopismach spoza „wykazu czasopism”. Artykuły opublikowane w takich czasopismach będą w dalszym ciągu wliczane do dorobku naukowo-badawczego i uwzględniane w trakcie oceny parametrycznej reprezentowanej jednostki naukowej].
3. Monografii naukowych wydanych przez wydawnictwa ujęte w „wykazie wydawców” (do tej pory „wykaz wydawców” publikacji zwartych, np. monografii, nie funkcjonował), w tym redakcji naukowej takiej monografii i rozdziałów opublikowanych w tego rodzaju monografiach.
4. Monografii naukowych wydanych przez wydawnictwa nieuwzględnione w „wykazie wydawców”, w tym: redakcji tego rodzaju monografii i rozdziałów opublikowanych w tego rodzaju monografiach.
[Komentarz: jest to dobra informacja dla osób, które obawiały się braku możliwości publikowania w monografiach spoza „wykazu wydawców”. Autorstwo tego rodzaju monografii, redakcja naukowa oraz rozdział opublikowany w tego rodzaju monografiach w dalszym ciągu będą wliczane do dorobku naukowo-badawczego i uwzględniane w trakcie oceny parametrycznej reprezentowanej jednostki naukowej, z pewnymi wyjątkami – o czym w dalszej części wpisu].
Najważniejsze zmiany w powyższym zakresie:
Stworzenie/aktualizacja wykazu punktowanych czasopism naukowych i wykazu punktowanych wydawców naukowych. Będzie istniała możliwość publikowania w tytułach spoza obu wykazów, ale liczba punktów przyznanych za publikację w tych tytułach będzie niższa. Mają zatem funkcjonować dwie podstawy punktowania: wykazy ustalone przez Ministra (czasopisma, wydawcy naukowi) oraz tytuły punktowane ryczałtowo (spoza wykazów).
Definicje artykułu naukowe i monografii naukowej
Projekt rozporządzenia MNiSW z dnia 30 lipca 2018 r. w sprawie ewaluacji jakości działalności naukowej wskazuje nowe („zaktualizowane”) definicje artykułu naukowego i monografii naukowej. Zgodnie z projektem: „Artykuł naukowym jest to recenzowany artykuł w czasopiśmie naukowym lub w recenzowanych materiałach z międzynarodowej konferencji naukowej, opatrzony aparatem naukowym [w domyśle: przypisy, bibliografia, właściwa dla danej dyscypliny terminologia etc. – przyp. aut. red.]. Artykułem naukowym nie jest: edytorial, abstrakt, rozszerzony abstrakt, list, recenzja, errata i nota redakcyjna”.
Projekt ww. rozporządzenia monografię naukową definiuje, jako „recenzowaną publikację książkową przedstawiającą określone zagadnienie naukowe w sposób oryginalny i twórczy, opatrzoną aparatem naukowym [w domyśle: przypisy, bibliografia, właściwa dla danej dyscypliny terminologia etc. – przyp. aut. red.]. Monografią naukową jest również recenzowany i opatrzony aparatem naukowym przekład:
1) na język polski dzieła istotnego dla nauki i kultury;
2) na inny język nowożytny dzieła istotnego dla nauki lub kultury, wydanego w języku polskim”.
[Komentarz: w porównaniu z definicjami artykułu naukowego i monografii naukowej zawartymi w aktualnym rozporządzeniu, proponowane definicje są mniej konkretne, nie wskazano m.in. minimalnej objętości artykułu naukowego, monografii naukowej, rozdziału w monografii naukowej; konieczności nadania numeru ISBN – z wyjątkiem monografii kierowanych do oceny eksperckiej, czy ISSN, przekazania egzemplarzy obowiązkowych uprawnionym bibliotekom i in.]
Punktacja na podstawie wykazu czasopism i wydawców naukowych (listy MNiSW)
AUTORSTWO
Autorstwo artykułu naukowego
Autorstwo artykułu naukowego opublikowanego w czasopiśmie naukowym bądź materiale konferencyjnym zamieszczonym w wykazie czasopism: 20, 40,70, 100, 140 lub 200 punktów.
Autorstwo monografii naukowej
Autorstwo monografii naukowej wydanej przez wydawnictwo uwzględnione w wykazie wydawnictw: 80 punktów (poziom I), 200 lub 300 lub 250 punktów (poziom II; dyscypliny naukowe należące do dziedziny nauk humanistycznych, dziedziny nauk społecznych bądź dziedziny nauk teologicznych).
Autorstwo rozdziału w monografii naukowej
Autorstwo rozdziału w monografii naukowej wydanej przez wydawnictwo uwzględnione w wykazie wydawnictw: 20 punktów (poziom I); 50 lub 75 punktów (poziom II; dyscypliny naukowe należące do dziedziny nauk humanistycznych, dziedziny nauk społecznych bądź dziedziny nauk teologicznych).
Redakcja naukowa monografii naukowej
Redakcja naukowa monografii naukowej wydanej przez wydawnictwo uwzględnione w wykazie wydawnictw: 20 punktów (poziom I); 100 lub 150 punktów (poziom II; dyscypliny naukowe należące do dziedziny nauk humanistycznych, dziedziny nauk społecznych bądź dziedziny nauk teologicznych).
PUBLIKACJE WIELOAUTORSKIE
Artykuły naukowe
Artykuły naukowe wieloautorskie w czasopiśmie naukowym bądź w materiałach konferencyjnych uwzględnionym w wykazie czasopism
1. 100% liczby punktów przyznanych za autorstwo artykułu naukowego, jeżeli liczba punktów przyznana za autorstwo artykułu w czasopiśmie z wykazu czasopism wynosi 140 bądź 200 punktów.
2. Iloczyn wartości pierwiastek z k/l i liczby punktów przyznanych za autorstwo artykułu naukowego, jeżeli liczba punktów przyznana za autorstwo artykułu w czasopiśmie z wykazu czasopism wynosi 40, 70 lub 100 punktów – nie mniej niż 10% tej liczby (k – liczba autorów artykułu będących pracownikami ewaluowanego podmiotu lub osobami, które odbywały w tym podmiocie kształcenie w szkole doktorskie i upoważnili podmiot do wykazania artykułu naukowego jako osiągnięcia naukowego w danej dyscyplinie naukowej; l – ogólna liczba autorów artykułu).
3. Iloczyn wartości k/l i liczby punktów przyznanych za autorstwo artykułu naukowego, jeżeli liczba punktów przyznana za autorstwo artykułu w czasopiśmie z wykazu czasopism wynosi 20 punktów (k – liczba autorów artykułu będących pracownikami ewaluowanego podmiotu lub osobami, które odbywały w tym podmiocie kształcenie w szkole doktorskiej; l – ogólna liczba autorów artykułu).
Monografie naukowe
Współautorstwo monografii naukowej (co najmniej 2 autorów)
Współautorstwo monografii naukowej opublikowanej przez wydawnictwo, które w wykazie wydawców uzyskało 250 200 punktów za autorstwo: 100% punktów (czyli również 200 punktów).
Współautorstwo redakcji monografii naukowej
Redakcja monografii naukowej opublikowanej przez wydawnictwo, które w wykazie wydawców uzyskało 200 punktów: 100 punktów.
Współautorstwo rozdziału w monografii naukowej
Współautorstwo rozdziału w monografii naukowej opublikowanej przez wydawnictwo, które w wykazie wydawców uzyskało 200 punktów: 50 punktów.
Punktacja publikacji naukowych wydanych w czasopismach i monografiach spoza wykazu czasopism i wydawców naukowych
AUTORSTWO
Autorstwo artykułu naukowego
Autorstwo artykułu naukowego opublikowanego w czasopiśmie naukowym niezamieszczonym w wykazie czasopism: 5 punktów.
Ważna uwaga: nauki humanistyczne, społeczne, teologiczne!
W przypadku dyscyplin należących do dziedziny nauk humanistycznych, dziedziny nauk społecznych i nauk teologicznych, punktacja za: monografię naukową, redakcję monografii naukowej, rozdziału w monografii naukowej uwarunkowana jest uzyskaniem pozytywnego wyniku oceny eksperckiej (eksperci zostaną powołani przez ministra właściwego ds. szkolnictwa wyższego i nauki; ocenie podlega poziom merytoryczny monografii, redakcji naukowych i rozdziałów w monografiach naukowych, jak i znaczenie danej publikacji dla rozwoju nauki). Osobą odpowiedzialną za zgłoszenie monografii do oceny eksperckiej jest kierownik ocenianego podmiotu (uczelnia). Zgłoszeniu podlega maksymalnie 5 monografii naukowych, które posiadają numer ISBN i opublikowano je w ostatecznej formie w pierwszym, drugim i trzecim roku okresu objętego ewaluacją lub w jakiejkolwiek formie w ostatnim roku okresu objętego ewaluacją.
W przypadku pozytywnej oceny eksperckiej, za monografię naukową (autorstwo) wydaną przez wydawnictwo publikujące recenzowane monografie naukowe (ale nieuwzględnione w wykazie wydawców) przysługiwać będzie 80 punktów. Jeżeli monografia nie zostanie przez kierownika ocenianego podmiotu zgłoszona do oceny, przysługiwać będzie 20 punktów.
W przypadku pozytywnej oceny eksperckiej, za redakcję naukową monografii naukowej wydanej przez wydawnictwo publikujące recenzowane monografie naukowe (ale nieuwzględnione w wykazie wydawców) przysługiwać będzie 20 punktów. Jeżeli monografia nie zostanie przez kierownika ocenianego podmiotu zgłoszona do oceny, przysługiwać będzie 5 punktów.
W przypadku pozytywnej oceny eksperckiej, za publikację rozdziału w monografii naukowej wydanej przez wydawnictwo publikujące recenzowane monografie naukowe (ale nieuwzględnione w wykazie wydawców) przysługiwać będzie 20 punktów. Jeżeli monografia nie zostanie przez kierownika ocenianego podmiotu zgłoszona do oceny, przysługiwać będzie 5 punktów.
Autorstwo monografii naukowej
Autorstwo monografii naukowej wydanej przez wydawnictwo spoza wykazu wydawnictw: 20 punktów (jeden autor). Autorstwo monografii naukowej stanowiącej rezultat projektu finansowanego przez NCN oraz w ramach NPRH i monografia naukowa, która uzyskała pozytywną ocenę ekspercką: 80 punktów (jeden autor).
Autorstwo rozdziału w monografii naukowej
Autorstwo rozdziału w monografii naukowej wydanej przez wydawnictwo spoza wykazu wydawnictw: 5 punktów (jeden autor). Autorstwo rozdziału w monografii naukowej stanowiącej rezultat projektu finansowanego przez NCN oraz w ramach NPRH i monografia naukowa, która uzyskała pozytywną ocenę ekspercką: 20 punktów (jeden autor).
Redakcja monografii naukowej
Redakcja naukowa monografii naukowej wydanej przez wydawnictwo spoza wykazu wydawnictw: 5 punktów (jeden redaktor).
Redakcja rozdziału w monografii naukowej stanowiącej rezultat projektu finansowanego przez NCN oraz w ramach NPRH i redakcja monografii naukowej, która uzyskała pozytywną ocenę ekspercką: 20 punktów (jeden redaktor).
WSPÓŁAUTORSTWO
1. Współautorstwo: artykułu naukowego w czasopiśmie naukowym niezamieszczonym w wykazie czasopism; monografii naukowej, redakcji naukowej monografii naukowej lub rozdziału w monografii naukowej (wydawca spoza wykazu wydawców)
Wzór obliczeń: iloczyn wartości k/l i liczby punktów przyznanych za autorstwo monografii naukowej lub rozdziału w monografii naukowej, ale nie mniej niż 10% punktów przyznawanych za autorstwo (gdzie: k – liczba autorów artykułu naukowego, monografii naukowej lub rozdziałów w monografii naukowej, będących pracownikami ewaluowanego podmiotu lub osobami, które odbywały w tym podmiocie kształcenie w szkole doktorskie i upoważnili podmiot do wykazania monografii/rozdziału/artykułu, jako osiągnięcia naukowego w danej dyscyplinie naukowej; l – ogólna liczba autorów artykułu/monografii).
Uwagi końcowe
Zmiana sposobu punktowania jest wynikiem dążenia do poprawy jakości m.in. pisemnych prac naukowych i zwiększenia skali publikowania w wymiarze międzynarodowym. Podstawą punktowania publikacji naukowych mają być dwa wykazy: czasopism i nowy wykaz wydawców naukowych. Będzie istniała również możliwość publikowania prac w wydawnictwach nieuwzględnionych w obu wykazach, jednak limit punktów możliwych do uzyskania będzie niższy. Najwyżej punktowane będą artykułu naukowe indeksowane w czasopismach oraz materiałach konferencyjnych funkcjonujących w bazie Scopus.
Z kolei, w przypadku monografii naukowych najwyższą liczbę punktów będzie można uzyskać publikując u wydawców uwzględnionych na liście wydawnictw punktowanych – lista będzie składała się z dwóch rankingów:
Ranking 1 (poziom nr 1) zostanie przygotowany we współpracy z Biblioteką Narodową. Znajdą się w nim uznane wydawnictwa krajowe (zasięg krajowy i zagraniczny).
Ranking 2 (poziom 2) zostanie przygotowany na bazie istniejącego i używanego w wielu krajach międzynarodowego zestawienia najbardziej prestiżowych wydawców międzynarodowych.
Podkreślamy, że przedstawione wyżej informacje pochodzą z projektu rozporządzenia do tzw. Ustawy 2.0 z 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym, która wejdzie w życie 1 października 2018 r. (z pewnymi wyjątkami wskazanymi w Przepisach wprowadzających ustawę Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.
Zaktualizowany wykaz punktowanych czasopism naukowych i wykaz wydawców naukowych mają pojawić się po wejściu w życie tzw. “Ustawy 2.0”. Warto dodać, że Zarządzeniem MNiSW z dnia 12 stycznia 2018 r. powołano Zespół doradczy do spraw opracowania wykazu czasopism naukowych, wykazu wydawnictw naukowych i programu wspierającego polskie czasopisma naukowe.
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego podało do wiadomości treść projektów niektórych rozporządzeń, które miałyby wejść w życie wraz z nową Ustawą, m.in. Rozporządzenia MNiSW w sprawie ewaluacji jakości działalności naukowej.
Znajdujemy w nim nowe zasady oceny dyscyplin oraz punktacji publikacji naukowych. Oznaczają one radykalnie odmienne podejście w stosunku do istniejącego systemu.
Poniżej wybrane elementy nowej oceny.
§ 4. l. Ocena poziomu naukowego prowadzonej działalności naukowej w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych jest dokonywana na podstawie oceny następujących rodzajów osiągnięć:
l) artykuły naukowe opublikowane w czasopismach naukowych i w materiałach konferencyjnych, zamieszczonych w wykazie czasopism naukowych określonym na podstawie art. 268 ust. 2 pkt 2lit. b ustawy, zwanym dalej “wykazem czasopism”;
2) artykuły naukowe opublikowane w czasopismach naukowych niezamieszczonych wykazie czasopism, o którym mowa w pkt l;
3) monografie naukowe wydane przez wydawnictwa ujęte w wykazie określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 268 ust. 2 pkt 2 lit. a ustawy, zwanym dalej “wykazem wydawców”, oraz redakcję naukową takich monografii i rozdziały w takich monografiach;
4) monografie naukowe, redakcję naukową takich monografii i rozdziały w takich monografiach wydane przez wydawnictwa nie ujęte wykazie wydawnictw, o którym mowa w pkt 3;
5) udzielone patenty na wynalazki.
§ 6. l. Liczba osiągnięć uwzględnianych w ewaluacji, o których mowa:
l) w § 4 ust l pkt 1-4- nie może być większa niż 3-krotność liczby N;
2) w § 4 ust l pkt 5 – nie może być większa niż 0,5 liczby N;
3) w§ 4 ust 2- nie może być większa niż 3-krotność liczby N.
4.
W ewaluacji uwzględnia się osiągnięcia, o których mowa w § 4, wskazane przez podmiot w systemie POL-on, biorąc pod uwagę, że:
l) każde osiągnięcie jest uwzględniane w danym podmiocie tylko raz, z zastrzeżeniem ust. 5 i 6;
2) liczba tych osiągnięć autorstwa albo współautorstwa pracownika, o którym mowa w ust. 3, w danej dyscyplinie nie może być większa niż liczba będąca wynikiem iloczynu liczby 4 i udziału czasu pracy w danej dyscyplinie, o której mowa w art. 344 ust. l pkt 16 po zaokrągleniu do najbliższej liczby całkowitej;
3) liczbę osiągnięć uwzględnianych w ewaluacji, o których mowa w § 4 ust l pkt 1-4 lub w § 4 ust 2, ustalonej jako 3-krotność liczby N zmniejsza się o 3, gdy uwzględniony w niej pracownik nie był w okresie objętym ewaluacją w danej dyscyplinie autorem ani współautorem żadnego z osiągnięć, o których mowa w § 4;
4. Nie mniej niż 80% artykułów naukowych, o których mowa w § 4 ust. l pkt l, uwzględnia się w dyscyplinie naukowej wskazanej w oświadczeniu, o którym mowa w art. 266 ust. 11 ustawy, jeżeli artykuł został opublikowany w czasopiśmie naukowym, którego obszar tematyczny określony według klasyfikacji All Science Journal Classification (ASJC) jest zgodny z tą dyscypliną.
Proponowana punktacja osiągnięć naukowych:
Czasopisma i materiały z konferencji rankingowane w oparciu o wskaźnik bibliometryczny z bazy Scopus lub Web of Science:
20 pkt – czasopismo z najniższego kwartyla wykazu
40 pkt- czasopismo z górnych 75% wykazu w bazie Scopus lub Web of Science
70 pkt – czasopismo z górnych 50% wykazu,
100 pkt- czasopismo z najwyższego kwartyla wykazu
140 pkt – czasopismo z najwyższego decyla wykazu
200 pkt – czasopismo z najwyższego centyla wykazu
Monografia z wykazu wydawców Ministra:
80 lub 250 pkt. – punktowanie będzie oparte na liście wydawnictw, w którym będą – na wzór skandynawski wyszczególnione: Poziom 1,
Poziom 2
40 lub 125 pkt. – redakcja monografii z wykazu
20 lub 70 pkt. – rozdział w monografii z wykazu
20, 10, 5 pkt. – odpowiednio dla monografii wydanej przez wydawcę nieuwzględnionego w wykazie wydawców
5 pkt. – artykuł spoza wykazu – musi spełnić wymogi formalne: min. 4 strony, czasopiśmie bibliografia załącznikowa, odpowiedni aparat me metodyczny uznany w danej dyscyplinie naukowej
Patenty:
50 pkt. – za patent na wynalazek udzielony podmiotowi w państwach należących do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju “OECD”, albo w procedurze zgodnej z Układem o Współpracy Patentowej (Patent Cooperation Treaty); którego twórcą albo współtwórcą jest pracownik podmiotu
30 pkt. – za patent na wynalazek udzielony podmiotowi przez Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej, którego twórcą albo współtwórcą jest pracownik podmiotu
15 pkt. – za patent udzielony przez Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej albo za granicą innemu podmiotowi niż oceniany, którego twórcą albo współtwórcą jest pracownik ocenianego podmiotu
Informacje aktualne na dzień 27.09.2018 r.
